Κανόνες συμπεριφοράς ή, Βάζοντας -επιτέλους- όρια

μητεραΑ΄ Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν τα όρια συμπεριφοράς σε σχέση με τη συμπεριφορά τους προς τα παιδιά τους:
1) Το παιδί όταν γεννιέται, αγνοεί αυτά τα όρια. Γι᾽ αυτό και είναι χρέος των γονιών από νωρίς να τους τα διδάσκουν.
2) Τα όρια είναι αναγκαία για όλη τους τη ζωή.
3) Τα παιδιά, αν και μάχονται τα όρια, όμως μέσα σ' αυτά, νιώθουν σιγουριά και ασφάλεια.
Β΄ Οι κατηγορίες των ορίων:
1) Τα πνευματικά όρια, που απορρέουν από την πίστη μας στον Τριαδικό Θεό και οπωσδήποτε οριοθετούν τις κινήσεις μας σε ωρισμένα πλαίσια, αποδεκτά εκ μέρους μας, εν ελευθερία. Αυτά τα όρια το παιδί θα τα μάθει από πολύ μικρό, μέσα στην οικογένειά του (π.χ. δεν θα πεις ψέματα στη δασκάλα σου, γιατί αυτό δεν το θέλει ο Ουράνιος Πατέρας μας, που τόσο πολύ αγαπάει όλους μας....)
Πηγή : Φανερωμένη Χολαργού

2) Τα κοινωνικά. Είναι τα όρια που ισχύουν για όλους και επιβάλλονται «άνωθεν» από τους νόμους, τους θεσμούς κ.λ.π. Και δεν τα διαπραγματευόμαστε. (Δεν είναι ευγενικό να μη χαιρετάς στο δρόμο το συμμαθητή σου, δε θα οδηγήσεις χωρίς δίπλωμα, γιατί αυτό έχει δυσάρεστες συνέπειες κ.λ.π.)
3) Τα περιστασιακά. Τα όρια που απορρέουν από τις αναγκες μιάς κατάστασης. Το παιδί π.χ. είναι άρρωστο. Πρέπει να πάει στο γιατρό. Πρέπει να είναι στην ώρα του στο σχολείο...
4) Τα διαπροσωπικά είναι τα όρια που ο καθένας βάζει στις σχέσεις του με τους άλλους. Είναι αυτά που ζητάω από τον άλλον.  π.χ. Δεν θέλω να μου μιλάς με αγένεια. Δεν θέλω να παίρνεις τα πράγματά μου κ.λ.π..
Τα όρια αυτά είναι θεμιτά, όταν βρίσκονται στα λογικά όρια της ισότιμης σχέσης με το παιδί και δεν επιβάλλονται αυταρχικά.

Γ΄ Βασικές αρχές σχετικά με την επιλογή των ορίων:
1) Να είναι σαφή, 2) Σταθερά, 3) Να μην επιβάλλονται αυταρχικά, 4) Να έχει το παιδί το «δικαίωμα» να πει την αποψή του, 5) Όπου είναι δυνατόν και δεν προσκρούει στη γενικότερη αγωγή του παιδιού μας, να μην είμαστε άκαμπτοι, να υποχωρούμε κάποιες φορές.
Δ΄  Επειδή το θέμα των καλών σχέσεων με τα παιδιά μας και της τήρησης ορίων είναι δύσκολο, όπου είναι δυνατόν, ας συμβουλευόμεθα και άλλους. Και κυρίως, ας προσευχόμαστε.
Ο μεγάλος προβληματισμός οφείλεται στο ότι σήμερα τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιο δύσκολα ως προς την εφαρμογή ορίων και κανόνων στή συμπεριφορά των παιδιών και των μεγάλων.
Δεδομένου ότι η κοινωνία, σήμερα έχει γίνει πολύ πιο άνοιχτή και πιο φιλελεύθερη από άλλοτε. Οι δάσκαλοι κάθε νέα χρονιά παραπονιούνται όλο και πιό έντονα, ότι τα παιδιά είναι ανυπάκουα, ακόμη και στις πολύ μικρές τάξεις. Βλέπετε, βρισκόμαστε στην εποχή της ταχύτητας, των μεγάλων διεκδικήσεων και της προηγμένης ηλεκτρονικής τεχνολογίας, στην εποχή των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του Διαδικτύου, και όλοι, κυρίως τα παιδιά και οι νέοι μας, επηρεάζονται επί μονίμου βάσεως, κατά το πλείστον, αρνητικά απ' όλα αυτά, εφ' όσον, βέβαια, δεν τα χρησιμοποιούν σωστά. Οπότε, αντί για εργαλεία παροχής γνώσεων, χρήσιμων για τη ζωή τους, τους γίνονται παγίδες για επικίνδυνες εκτροπές και εισηγητές άναρχης συμπεριφοράς, εν ονόματι των δικαιωμάτων και της ελευθερίας τους.
Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, αναρωτιέται κανείς, τί πρέπει έν τέλει να κάνουμε; Πώς πρέπει να αντιδράσουμε εμείς οι γονείς μπροστά σε αυτή την κατάσταση; Θα παραιτηθούμε; Θα αδιαφορήσουμε, το χειρότερο, θα απογοητευθούμε ή θα συσχηματισθούμε; Ασφαλώς, τίποτε από όλα αυτά. Το καλύτερο πού έχουμε να κάνουμε είναι να αναλάβουμε πιο αποφασιστικά τις ευθύνες μας. Να ενημερωνόμαστε στις τρέχουσες εξελίξεις, κατά το δυνατόν. Κυρίως, όμως, να μείνουμε σταθεροί στις αξίες μας.  Αλλά και στα όρια που θέτουμε στα παιδιά μας, αναλογα κάθε φορά με την ηλικία τους, τις αναγκες τους... Η συζήτηση σε ήρεμους τόνους, οι εξηγήσεις σε σχέση με κάποιους κανόνες συμπεριφοράς, που τους θέτουμε, είναι το καλύτερο μέσο πειθούς και άρα ελεύθερης αποδοχής, αποφεύγοντας έτσι τις άγονες αντιπαραθέσεις. Η σταθερότητα των γονιών σε κάποια όρια συμπεριφοράς, μέσα και έξω από το σπίτι, είναι πρωταρχικής σημασίας. Εκτός, όμως από τη σταθερότητα, τα παιδιά δοκιμάζουν και την πεποίθησή μας στα όρια που βάζουμε και σε τι πιστεύουμε.
Ακόμη, εκείνο που μπορούμε και οφείλουμε να κάνουμε εμείς,  οι γονείς του σήμερα, είναι διαρκώς να επιδιώκουμε την επιμόρφωση και τη βελτίωση του εαυτού μας, όπως διαβάσαμε πολύ χαρακτηριστικά και σε σχετικό άρθρο για το «κύρος των γονέων» στο τεύχος του Οκτωβρίου 2005, του «Κόσμου της Ελληνίδος»: «Για να εμπνεύσεις στο παιδί το σωστό, πρέπει πρώτος εσύ να το βιώνεις. Για να κάνεις το παιδί να λαχταρήσει τις κορυφές, πρέπει εσύ πρώτος να έχεις γευθεί αυτή τη χαρά. Δεν μπορείς να καπνίζεις και να απαγορεύσεις στο παιδί σου το κάπνισμα. Να βλέπεις, συνεχώς, τηλεόραση και να την απαγορεύσεις στα παιδιά σου. Να κάθεσαι απρεπώς και να ζητάς από αυτά ευπρέπεια. Να τα ζητάς όλα στο χέρι και να συνιστάς στα παιδιά σου συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού. Δεν μπορείς να απαιτείς από τα παιδιά σου να έχουν αγωγή, όταν δεν τους την έχεις δώσει με τα λόγια σου και κυρίως με το παράδειγμά σου. Εν προκειμένῳ, το «δάσκαλε που δίδασκες και νόμους δεν εκράτεις», ισχύει απολύτως. Εμπνέουμε τα παιδιά μας, μόνον όταν βλέπουν ότι αγωνιζόμαστε για να ξεπερνάμε τις μικρότητές μας».
Συμπέρασμα: για να δεχθούν τα παιδιά μας κάποιους κανόνες, θα πρέπει πρώτα να τους έχουμε βάλει εμείς στον εαυτό μας....!
Στη συνέχεια, όταν τα παιδιά μας μεγαλώσουν, με τη βοήθεια του Θεού, τελειώσουν σπουδές, παντρευτούν και ανοίξουν δικό τους σπιτικό,  διαπιστώνουμε ότι αρχίζει μια καινούργια σχέση με μας και την καινούρια οικογένεια των παιδιών μας. Και εδώ, είναι απαραίτητο να μπουν κάποια όρια συμπεριφοράς και κάποιοι κανόνες ανάμεσα στις οικογένειες, γονιών και παιδιών.
Τα παιδιά μας, συνήθως, μας θέλουν κοντά τους, αρκεί να βάλουν τους κανόνες που ταιριάζουν σε εκείνους. Κατά τη γνώμη τους, οι γονείς τους δεν πρέπει να έχουν άποψη, ούτε να κάνουν υποδείξεις.
Βέβαια, οπωσδήποτε, χρειάζεται να υπάρχει κάποια απόσταση και διακριτικότητα, κυρίως εκ μέρους ημών των γονιών και να μην επεμβαίνουμε στη σχέση του ζευγαριού, άκριτα και ασύνετα. Είναι απαραίτητο και για τη δική μας εσωτερική ηρεμία, αλλά πρό πάντων, για την αρμονική συμβίωση του νέου ζευγαριού,  εμείς οι γονείς να βάζουμε όρια στον εαυτό μας, ως προς τις σχέσεις μας με το σπιτικό του παιδιού μας. Φυσικά, μπορούμε να πούμε τη γνώμη μας, εφ' όσον ερωτηθούμε. Δεν μπορούμε, όμως, ούτε και πρέπει να την επιβάλλουμε. Γιατί και αυτό, δυστυχώς, συμβαίνει, κάποιες φορές, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προστριβές, παρεξηγήσεις, ακόμη και διαζύγια....
Αυτά καλό είναι να αποφεύγονται, τουλάχιστον από εμάς, που υποτίθεται, έχουμε κάπως καλλιεργηθεί.... Έτσι, τουλάχιστον, πιστεύουμε.
Τα πιο δύσκολα αρχίζουν όταν με το καλό έλθουν τα εγγονακια. Στην αρχή, βέβαια, όλα είναι ευχάριστα και ωραία, γιατί οι παππούδες - γιαγιάδες χρειάζονται για να βοηθήσουν και να συμπαρασταθούν, όταν μάλιστα η νεαρή μητέρα εργάζεται. Αλλά και εδώ, συνήθως, δεν δέχονται την παραμικρή συμβουλή μας. Πάλι, οι κανόνες και τα όρια μπαίνουν από τη μεριά των παιδιών μας, κατά το πλείστον. Βλέπετε, όλα τα ξέρουν αυτοί (έτσι, τουλάχιστον, νομίζουν), χωρίς όμως και να τα γνωρίζουν, όπως, εξ άλλου, είναι φυσικό. Οι γονείς, κυρίως οι μαναδες και οι πεθερές, ὀφείλουμε να επιστρατεύουμε όλη μας την υπομονή, τη διπλωματία  με την καλή σημασία της λέξεως, και κυρίως τη σωστή  και γνήσια αγάπη μας, για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε θετικά το ζευγάρι, ιδίως όταν αντιμετωπίζει κάποιες ξεχωριστές δυσκολίες. Χωρίς όμως και εδώ να υπερβαίνουμε τα όρια μας.
Αυτό ας μή το ξεχνάμε σε καμιά περίπτωση.
Όσο τα μωράκια είναι στην κούνια, συνήθως, όλα είναι καλά και ευχάριστα, όπως είπαμε. Τι γίνεται, όμως, όταν τα μωράκια γίνουν παιδάκια και πρέπει να αρχίσει σιγά-σιγά και η θρησκευτική τους αγωγή; Εδώ αρχίζουν τα πολύ δύσκολα για μας που θέλουμε τα εγγονακια μας να μεγαλώσουν σύμφωνα με τη Χριστιανική Ορθόδοξη Παράδοσή μας. Πώς θα μπορέσουμε να πείσουμε τα παιδιά μας, π.χ. ότι η Κυριακή είναι ημέρα Κυρίου, ημέρα ευχαριστίας και δοξολογίας για τα τόσα αγαθά, που μας αξιώνει ο Θεός να απολαμβάνουμε, και όχι μόνο ημέρα ξεκούρασης και χαλάρωσης; Και ενώ δεν απορρίπτουν την πρότασή μας για τη χριστιανική αγωγή, που πρέπει να πάρουν τα παιδιά τους, και ενώ πιθανόν να δέχονται τις απόψεις μας για όλα αυτά, όμως η δική τους προσπάθεια είναι τόσο ελλιπής και υποτονική, που, φυσικά δεν έχει καμιά απήχηση στα παιδιά τους. Τι άλλο, λοιπόν, μένει να κάνουμε εμείς, από το να γονατίζουμε και να Του ζητάμε τη βοήθεια, τη δύναμη και φωτισμό Του για να συνεχίσουμε διακριτικά την προσπάθειά μας και προς αυτή την κατεύθυνση, περιμένοντας με πίστη και υπομονή την απάντησή Του;
Όλα αυτά, μπορεί να συμβαίνουν, στις οικογένειες των παιδιών μας, που, κατά κάποιον τρόπο, έχουν μεγαλώσει χριστιανικά, με όποια λάθη και αν έχουν γίνει από εμάς τους γονείς. Ας αναλογισθούμε, πόσο πιο δύσκολα είναι τα πράγματα εκεί, που δεν υπάρχουν αυτές οι πνευματικές προϋποθέσεις.
Επίσης, ίσως πρέπει να αναφερθούμε εδώ και στις δυσκολίες που συναντάμε, κάποιες φορές, στις σχέσεις μας, γενικώς, με την οικογένεια των συμπεθέρων. Είτε πρόκειται για θέματα θρησκείας, είτε για θέματα νοοτροπίας, αγωγής, διαφορετικής κοσμοθεωρίας, γενικότερα. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, για άλλη μια φορά, καλούμασθε να ανταποκριθούμε σωστά με αγάπη αλλά και με σύνεση και πολλή διακριτικότητα, παίρνοντας αποστάσεις από τυχόν δικές τους άκαιρες και άστοχες επεμβάσεις στο νέο ζευγάρι. Τηρώντας, δηλ. και εδώ, τα οριά μας.
 Έτσι, ένα δικό μας καλό παράδειγμα με τη χάρη του Θεού, μπορεί να επιφέρει θαυμαστές αλλοιώσεις και στή δική τους ψυχή.
Ας προσευχόμαστε και για αυτό.
Κύκλοι μητέρων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Σχόλια